22 Eylül 2020 Yazısı

İnternet ve sosyal aglar, modern toplumun insasi ve yonetimi icin kullanilan en onemli araclardan biri haline geldi. toplumsal iliskilerin yeniden tasarlandigi, insan topluluklarinin yonetimini kolaylastirmak adina herkesin kendi gemisinin kaptani oldugu bati orijinli bireyciligin kutsandigi bir cagda, toplumlarin parcalanarak ve bireylerin mikro birimler haline getirilerek kontrolunun saglandigi ya da yalnizliga, curumeye ve sonucta yol olmaya terk edildigi yeni dunya duzeninin yapilanmasi icin kullanilan bu araci kendi capimda elestirmek istiyorum.

Bir iletisim araci olarak tasarlanan internetin, esas islevinden kopmus ve sosyal aglar vasitasiyla da insanlar icin bir amac haline evrilmis olmasi, yani tamamiyla bu duzenin savunucularin istedigi sekilde kullaniliyor hale gelmis olmasi dusundurucudur. artik sosyal aglar ve icerik paylasim platformlari bu cagin vebasi neo-liberal duzenin etkisiz halk yiginlarini ve vasat bireylerini uyutma cabasindan baska bir sey degildir. insanlarin oz deger farkindaligiyla degil fakat kendilerini sahip olduklari pencereden nasil gosterdikleri ya da vitrinlerinde nasil pazarladiklari ile statulerini belirledikleri bu yeni nesil internet ve sosyal aglar, tam da neo-liberal tanrilarin arzu ettikleri gibi sistemin surdurulebilirligini saglayan bir enstruman olarak kullanilmaktadir.

Sistemin tanrilari, toplumun orta/alt siniflarinin, onlarin islerine yarayan kalici ve surdurulebilir uretime entegre edebildikleri ise yarayan bolumunu kariyer, kole maasi, unvan, tuketim cilginligi vb. enstrumanlar ile uyuturken, vasat olan bolumunu ise din, siyaset, spor, tv vs. gibi araclardan sonra, simdi de degersiz ve amacsiz icerik tuketmenin kutsandigi bir ortamin yayginlasmasina on ayak olan sosyal aglar vasitasiyla sindiriyor, kendi dunyalarina hapsediyor, kolelestiriyor, hatta kendine, ailesine, sosyal cevresine ve yasadigi topluma yabancilastirarak her bireyden olaylarin ve olgularin degerini kaybetmis birer martin eden yaratmaya calisiyor.

İnternet ve sosyal aglar,insanin yarattigi sanal kimligi sayesinde kisiliginden ve oz benliginden koparmakla kalmayip -adeta kafka'nin donusum adli eserindeki gregor samsa karakterinin bir sabah bocek olarak uyanmasinin ertesinde kendi oz benligine yabancilasmasi gibi- diger insanlarla olusturdugu organik baglari da yok ediyor. bu yeni medya ve iletisim agi, insanlari yalnizliga ve curumeye terk ederken, kendi oz benlikleriyle ya da oz degerleriyle degil, kendilerini sanal vitrinlerinde pazarladiklari olcude statu kazanacaklari illuzyonunu ile aynen gregor samsa karakterinin bir sure sonra bocek olmaya alismasi gibi, insanlara gercek kimliklerini unutturarak -instagram, tiktok vb. orneklerde oldugu gibi- sanal kimliklerini kendi oz kimlikleri olarak benimsemeleri sonucunu doguruyor. ozet olarak insanlarin kendine ve yasadigi topluma daha fazla yabancilastirilmasina neden olan, bireyci gorusun daha da kutsandigi yeni bir duzeninin insa edildigi bir donemden geciyoruz.