8 Mart 2022 Yazısı

Mart ayı süresince dünyada ve ülkemizin tarihini etkilemiş ve sayısız konuda öncü olmuş kimi kadınların kısa olan yaşamlarının hikayelerini ve elde ettikleri başarılardan bahsedeceğim.İskenderiyeli filozof olan Hypatia; Platonculuk doktrinine bağlı bir biçimde olup eğitimler veren ilk kadın olan matematikçi ve astronomdur.Hypatia, kadın olması nedeni ile dinsizlik ve büyücülük ile suçlanıp vahşi bir biçimde katledildi.Yaşamını anlatan Hypatia-Maria Dzielska isminde olan kitabı ile Agora isminde filmi de  bulunuyor.Dünyanın ilk feminist kadını ve feminizm akımının da öncüsü olarak bilinen Mary Wollstonecraft, kadınların erkek hâkimiyetinden bağımsızlığını elde etmede eğitimi koşul olarak öne sürmüştür.Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi ismindeki kitabında cinsiyet eşitliğini savunur ve toplumsal normlara isyan etmektedir.Kadınları akıllı, özgür olan vatandaşlar yapmalı.O vakit kadınlar iyi bir eş ve iyi bir anne olurlar.Erkeklerin kocalık ve babalık ile ilgili olan sorumluluklarını da ihmal etmemeleri şartıyla.Kadınların eşit bir eğitim hakkı,toplum ve erkekler tarafından ezilmemesi amacı ile mücadele etmiştir.İlk kadın sosyolog olan Harriet Martineau; bir sosyologun toplumu anlama gayretindeyken sadece erkeklerin özelinde değil, kadınları ve kadınların hayatlarını da iyi bir şekilde anlaması gerektiğini belirtir.Kadın hakları savunucusu ve öncü feminist kuramcıları arasından biri olarak kabul edilir.Yazmış olduğu yazılarında; cinsiyet,kadının toplumdaki yeri,kadın hakları vb. gibi konulara yer vermiştir.Sosyal olan sınıflar,din,kadının yeri ve durumu gibi kavramları; Karl Marx,Max Weber ve Friedrich Engels'ten önce incelemiştir.Kadınların oy hakkı alabilmesini savunmuş, siyasette de aktif olarak görev almıştır.İlk kadın psikanalist olan Lou Andreas Salomé; özgürlüğe olan hevesini defalarca kez belirten ve ataerkil tarihin çok sözünü ettiği ancak hakkında hiçbir bilgi vermediği,eril tarihin gaddarca lincine maruz kalmış, tarihin en çok haksızlık yapmış olduğu kadınlar arasından biridir.Sigmund Freud ile beraber çalışmaya başladığı zaman onu etkileyen konu narsisizmdi.Özne ile uğraşmak onun özel olan tutkusuydu,bu dönemki çalışmalarından ortaya tanınmış ve özgün yapımı, erkek-kadın arasındaki aşk ile ilgili yazmış olduğu makalelerden Erotik isimli kitabı çıktı. Florence Nightingale, modern hemşireliğin kurucusu olmuştur. Kırım Savaşı sırasında hemşirelerin yöneticisi olarak ortaya çıkmış ve savaşta yaralanmış olan askerlerin tedavisini üstlenmiştir.Özellik ile durmaksızın yaralanmış olan askerlere bakması nedeni ile de kendisine Lambalı Kadın denmiştir.Türkiye’nin ilk kadın avukatı olan Süreyya Ağaoğlu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin ve Türkiye tarihinin hukuk fakültelerinde okuyan ilk kadın öğrencisi  olmuştur.1925 yılında da mezun olmuştur.Milletlerarası Kadın Hukukçular Komisyonunda 2 sene başkanlığını yapan Süreyya Ağaoğlu,İstanbul Barosunun Uluslararası Barolar Birliğine üye olmasına ön ayak olmuştur.15 sene süresince bu birlikte bulunan tek kadın yönetim kurulu üyesi olarak görev yapmıştır.İlk Türk kadın roman yazarı olan Fatma Aliye Topuz,bromanlarında kişisel olarak var olabilme gayreti veren kadın karakterlere yer verdi.Hepsi de kendi parasını elde eden, bir kişi olma isteğinde olan ve erkeğe ihtiyaç duyma mecburiyeti olmayan özgür ruhlu olan kadınlardı.Safiye Ali,Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın olan doktoru ve tıp eğitimi verendir.Anne-çocuk sağlığı ile ilgili çalışmalar yapan Safiye Ali'nin ismi Süt Damlası Bakımevleri ile bilinir.Kadınların seçilme hakkı amacı için önemli mücadeleler vermiştir.İlk kadın belediye başkanı olan Zekiye Midyat diğer ismi ile Xate Hanım kadınlara politik yaşamın kapılarını açmış, bir yandan bulunduğu yörenin koşulları ile mücadele etmiştir.Kadının sokağa çıkamadığı, halen yok sayılan diyarlarda kendi isminden söz ettirmiş ve örnek bir kadın olmuştur.Zekiye Midyat, 1956 ile 1960 yılları arasında Mardin’in Midyat ilçesinde belediye başkanlığı görevini yaptı.Yaşamını anlatan Hükümet Kadın isminde filmi de bulunmaktadır.Film,Türkiye’nin ilk kadın belediye başkanı üst olan başlığı adı altında akrabası olan Sermiyan Midyat tarafından filme alınmıştır. 

---KAYNAKÇA---

Wikipedia

Onedio

Listelist

Siyaset Dergisi

Mynet