12 Ağustos 2023 Yazısı

Nijer & Batı Afrika

Nijer,Batı Afrika bölgesinde yer alan bir ülke ve Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) gibi bölgesel örgütlere üyedir.Batı Afrika,tarihsel zenginliği,kültürel çeşitliliği ve ekonomik potansiyeli ile bilinir.ECOWAS gibi örgütler,ülkeler arasında ekonomik işbirliği,siyasi istikrar ve kalkınma hedeflerini desteklemek amacıyla kurulmuştur.Batı Afrika'nın kültürel mirası ve ekonomik fırsatları,bölgenin öne çıkan özelliklerindendir.

1) Nijer ve Batı Afrika İlişkileri

Batı Afrika Ekonomik Topluluğu yani ECOWAS ile Nijer arasındaki ilişkiler,tarih boyunca bölgesel işbirliği, ekonomik entegrasyon,siyasi istikrar ve güvenlik alanlarında gelişmiştir.İşte daha detaylı bir bakış:

-ECOWAS Üyeliği

Nijer, ECOWAS'ın kuruluşunda yer alarak kurucu üyelerden biri olmuştur. Bu, Nijer'in bölgesel işbirliğine olan bağlılığını gösterir. ECOWAS üyeliği, Nijer'i bölgesel platformlarda diğer Batı Afrika ülkeleriyle işbirliği yapmaya teşvik etmiştir.

-Ekonomik İşbirliği ve Entegrasyon

ECOWAS, üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini teşvik eder. Nijer, ECOWAS üyeliği sayesinde bölgesel ticaretin artmasına ve ekonomik entegrasyonun güçlenmesine katkıda bulunmuştur. Ortak gümrük tarifeleri, ticaret engellerinin kaldırılması ve serbest dolaşım gibi önlemler, Nijer ile diğer ülkeler arasındaki ticaretin artmasını sağlamıştır.

-Politik Diyalog ve İstikrar

Nijer, ECOWAS çatısı altında diğer üye ülkelerle politik diyalog içinde olmuştur. Bölgesel konuların tartışılması ve çözüm yollarının aranması, Nijer'in bölgesel siyasi istikrarın korunmasına katkıda bulunmasını sağlamıştır. ECOWAS zirveleri ve toplantıları, Nijer'i bölgesel politika yapımının bir parçası haline getirir.

-Güvenlik ve Terörle Mücadele

Nijer,Sahel bölgesindeki terörizm ile mücadelede öne çıkan bir ülkedir.ECOWAS,terörle mücadele konusunda üye ülkeler arasında işbirliği yaparak bölgesel güvenliği artırmayı hedefler.Nijer,Sahel'deki terör örgütleriyle mücadelede diğer ülkelerle koordinasyon sağlayarak güvenlik çabalarına katkıda bulunmuştur.

-Kalkınma Projeleri ve Altyapı Geliştirme

ECOWAS,bölgesel kalkınma projelerini teşvik eder. Nijer,ECOWAS projelerine katılarak bölgesel altyapı geliştirme ve sosyal kalkınma çabalarına destek olmuştur.Bu projeler,Nijer'in ve diğer üye ülkelerin ekonomik büyümesine ve sürdürülebilir kalkınmasına yardımcı olur.

-Sosyal ve Kültürel İlişkiler

Nijer,ECOWAS üyeleri arasında sosyal ve kültürel alışverişi teşvik eder.Bu,insanların farklı kültürleri anlamasını sağlar ve bölgesel dayanışmayı güçlendirir.Eğitim,kültürel etkinlikler ve insanların serbest dolaşımı gibi faktörler,bu alışverişi destekler.

Nijer'in ECOWAS ile ilişkileri, bölgesel işbirliği ve kalkınma için önemlidir.ECOWAS,üye ülkeler arasındaki dayanışmayı ve işbirliğini artırarak Batı Afrika bölgesinin istikrarını ve refahını sağlamayı amaçlar.Nijer,bu hedeflere ulaşmada aktif bir rol oynar.

2) Nijer ve Batı Afrika Tarihi

Nijer'in Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ile ilişkileri,ülkenin bağımsızlığını kazanmasının ardından Batı Afrika bölgesel işbirliğine katılmasıyla şekillenmiştir.İşte Nijer'in ECOWAS ile ilişkilerinin tarihi dönemlerini incelediğimizde;

-Bağımsızlık ve İlk Dönemler (1960-1975)

Nijer,3 Ağustos 1960'ta Fransız kolonisi olarak bağımsızlığını kazandı. Bu dönemde, Nijer hükümeti bölgesel işbirliği fikrini desteklemeye başladı ve bağımsızlık sonrası kalkınma çabalarını hızlandırmak amacıyla bölgesel örgütlere katılma gerekliliği anlaşıldı.

-ECOWAS'ın Kuruluşu (1975)

ECOWAS, 28 Mayıs 1975'te kuruldu.Nijer,ECOWAS'ın kurucu üyelerinden biri olarak bu örgüte dahil oldu.ECOWAS,bölgesel ekonomik işbirliği,siyasi istikrar ve sosyal kalkınma hedefleriyle oluşturuldu.Bu tarih,Nijer'in bölgesel işbirliği platformlarına aktif katılımının başlangıcını işaret eder.

-1980'ler ve 1990'lar: İşbirliğinin Derinleşmesi

Nijer,bu dönemde ECOWAS'ın ekonomik entegrasyon ve ticaret kolaylıkları gibi konularda attığı adımlara aktif katıldı.Ortak gümrük tarifeleri ve ticaret engellerinin kaldırılması gibi önlemler,Nijer'in Batı Afrika ülkeleriyle ekonomik işbirliğini artırmasına yardımcı oldu.

-Güvenlik ve Terörle Mücadele (2000'ler)

Nijer,Sahel bölgesindeki terörizm ile mücadelede önemli bir rol oynar hale geldi.Sahel'deki terör örgütlerine karşı mücadelede ECOWAS üyeleri arasında koordinasyon sağlama ve güvenlik mekanizmalarını güçlendirme amacı ile çeşitli girişimlerde bulunuldu.Nijer,diğer üye ülkelerle işbirliği yaparak terör tehditlerine karşı direnç oluşturmayı amaçladı.

-Bölgesel Kalkınma Projeleri ve Altyapı Geliştirme

ECOWAS,bölgesel kalkınma projelerini teşvik etti.Nijer,ECOWAS projelerine katılarak bölgesel altyapı geliştirme ve sosyal kalkınma çabalarına destek oldu.Bu projeler,Nijer'in ve diğer üye ülkelerin ekonomik büyümesine ve sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulundu.

-Politik Diyalog ve İstikrar

Nijer, ECOWAS çatısı altında bölgesel politik diyaloga katıldı. Bölgesel konuların tartışılması,barışın korunması ve siyasi istikrarın sağlanması için ECOWAS üyeleri arasında düzenli toplantılar düzenlendi.Nijer,bölgesel politika yapımında söz sahibi oldu.

Nijer'in ECOWAS ile ilişkileri,bölgesel işbirliği,ekonomik entegrasyon,güvenlik ve kalkınma alanlarında derinleşen bir süreci yansıtır.Bu ilişkiler,Nijer'in bölgesel platformlarda aktif bir rol oynamasını,Batı Afrika bölgesinin istikrarını ve refahını desteklemesini sağlar.

3)Günümüzdeki Durumu

Nijer,26 Temmuz 2023'te bir askeri darbe ile sarsılan Sahel bölgesindeki bir ülkedir.Darbe,seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'u devirdi ve General Omar Tchiani liderliğindeki bir cunta yönetimi kurdu.Darbe,uluslararası toplum tarafından kınandı ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Nijer'e yaptırım uygulamak ile tehdit etti.ECOWAS; Nijerya,Senegal,Togo ve Gana gibi 15 Batı Afrika ülkesinin bölgesel ticaret bloğu.Cunta yönetimi iktidarı bırakmaya dair hiçbir mesaj vermiyor.Cunta destekçisi binlerce kişi başkent Niamey'de gösteri düzenledi.Nijer'in darbe ile karşı karşıya kalmasının birçok nedeni var. Bunlardan biri,sömürgecilik döneminde Fransa'nın bölgeyi böl-parçala-yönet politikası uygulaması sonucu oluşan kırılgan ve savunmasız devlet yapıları.Fransa'nın Afrika'da yaptığı soykırım,katliam ve insanlık dışı uygulamalar da darbecilerin Fransız karşıtı söylemler kullanmasına neden oluyor.Nijer ayrıca dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olmasına rağmen uranyum gibi stratejik madenleri elinde bulundurmaktadır.Bu da ülkede adaletsizlik ve yolsuzluk algısını artırıyor.Nijerdeki darbe,Mali ve Burkina Faso gibi komşu ülkelerde de yaşanan askeri yönetimler ile ittifak kurma potansiyeli taşıyor.Bu da bölge içerisindeki demokratik geçişleri tehlikeye atabilir.

Nijer’deki darbenin bir diğer önemli sonucu da Rusya’nın bölgedeki etkisinin artmasıdır.Mali ve Burkina Faso’daki darbelerden sonra iki ülke yönetimi de Rusya ile daha yakın ilişkiler kurdu.Nijer’deki askeri yönetimin de Wagner aracılığı ile Rusya ile yakınlaşması bekleniyor.Rusya,Bazum’un serbest bırakılması çağrısı yapsa da,Moskova’da hükümet destekli medya kanallarında darbe övüldü.Darbeye destek veren göstericiler Rus bayrakları salladı ve eski sömürge gücü olan Fransa’yı kınadı.Rus paralı asker grubu Wagner’in Nijer’deki etkisini genişlettiğine dair endişeler mevcut.Eğer Nijer komşularının yolundan giderek özellikle Rus paralı asker grubu olan Wagner’e yönelir ise bu şiddetli saldırıların artmasına,insan hakları ihlallerine ve maden sömürüsüne neden olabilir.

ECOWAS: Batı Afrika'da yer alan 15 ülkenin oluşturduğu bir bölgesel entegrasyon ve işbirliği örgütüdür.Amacı,üye ülkeler arasında ekonomik işbirliği,ticaretin artırılması,siyasi istikrarın sağlanması ve bölgesel kalkınmanın teşvik edilmesidir.

Cunta Yönetimi: Genellik ile askeri güçlerin demokratik yönetimi devirerek ülkeyi geçici olarak kontrol ettiği bir siyasi rejimi ifade eder.Bu tür yönetimler genellikle otoriterdir ve sıkça insan hakları ihlalleri ile ilişkilendirilir.

Wagner: PMC Wagner ismi ile bilinen Wagner Grubu, bir Rus paramiliter örgütüdür.Çeşitli şekillerde özel bir askeri şirket,bir paralı asker ağı veya Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in fiili bir özel ordusu olarak tanımlanmaktadır.

---KAYNAKÇA---

Wikipedia

Uluslararası Politika Akademisi (UPA)

SETAV

TASAM

İNSAMER

NTV

Milliyet

M5 Dergi

Kriter Dergi

Euronews

BBC

T24

Reuters

Bloomberg

The New York Times

The Epoch Times

Lemonde

Politico

The Guardian

Britannica

DW

Sky News