25 Nisan 2023 Yazısı

Ortak Refah

Çin de ortak refah ismindeki strateji bir yönü ile Xi’nin ülkede bozulan gelir-servet dağılımında olan bozukluğunu törpüleme,halk desteğini artırma adımıdır.ÇKP'nin yani Çin Komünist Partisi’nin kuruluşunun 100. senesinde 2021 yılında Xi Jinping “ortak refah” kavramını ortaya attı.Aynı dönem içerisinde Xi’nin Marksizm kavramını daha çok belirtmesi dikkat çekiyordu.Esasında daha 2013 yılında ilk ÇKP genel sekreteri görevinde olduğu dönem içerisinde kendinden önceki liderlerden farklı olarak Marksizm-Leninizm ve Mao Zedung fikirlerinin Çin’in karanlık bir geceden aydınlığa çıkmasında rehber olduğunu ifade etmiştir.Baştan beri SSCB'nin çöktüğü zaman ideolojik kararlılığın zayıflığını,devrim düşüncesine sahip çıkılmamasını,Lenin, Stalin vb. gibi tarihi figürlerin olumsuz bir şekilde tanıtılmasını “tarihsel nihilizm” olarak nitelendirerek eleştiriyordu.Yalnız son zamanlarda Marksizm vurgusunun artmasında 3 esas sebebinden söz edilebilir.Bunlardan birincisi,partinin egeminliğinin devam etmesinin genç kuşaklara bir teorik ve ideolojik oluşum kazanmak ile imkan olduğu,bunun da reçetesinin Marksizm’de yattığı düşüncesine varması.Bu nedenledir ki, üniversitelerde Marksist programlar yaygın bir duruma geliyor.Okullarda kapitalizmin uyuşmazlıkları,sömürü,ortak değer vb. gibi kavramlar öğretiliyor.İkincisi Amerika ile girişmiş oldukları küresel egemenlik rekabetinde batı kapitalizminden farklı olan ideolojik ve teorik bir odak gerekiyor.Üçüncüsü ise ülke içerisinde ortaya çıkan gelir ve servet dağılımı dengesizliğinin devam edecek bir durumda olduğunun farkına vardı.Bu durumun kendisinin ve partisinin meşruiyetine zarar verecek noktasından hareket ile “ortak refah” kavramını ortaya attı.Alibaba ve Tencent gibi dev internet firmalarının gücünü zayıflatacak adımlar attı.Hayırseverlik ismi altında büyük çaptaki şirketlere servet vergisi uygulayarak kamuya ciddi derecede gelir sağladı.Özellik ile sanayi,altyapı ve finansta kamu mülkiyetinin önemini belirtmeye başladı.Varlıklı kesimin çocuklarının ayrıcalıklı eğitim imkanlarını elinde bulundurmasına karşı özel dersleri yasaklamak gibi hamleleri uygulamaya geçirdi.Bütün bu hamlelerin tutkalının Marksizm,sosyalizm ama bunun Çin’in uyarlanmış modern versiyonu olduğunu ifade ediyor.Her ne kadar Xi önderliğinde Çin Komünist Partisi toplumsal adaleti sağlamayı hedeflese ve bu açıdan yüksek derecedeki zenginliği törpüleyip orta sınıfları güçlendirmeyi amaçlasa da unutulmamalı ki Çin Komünist Partisi idaresi altında olan Çin sosyalist düzen değildir.Ortak refah politikasının Şi Jingpin'in Çin'i yönetim usülünün önemli bir parçası olacağı açık.Bu daha eşitlikçi,daha büyük derecede ve zengin bir orta sınıfı elinde bulundurduğu, şirketlerin sadece almadığı aynı zaman içerisinde vermiş olduğu bir toplum vaadi manasına geliyor.Çin Komünist Partisi bir Çin ütopyasının dünyaya,Batı'nın ortaya koyduğundan daha güvenilir bir tasarı ortaya koyacağını umuyor.Ancak bunun bir engeli var; Çin Komünist Partisine güç ve kontrol verilmesi.Çin yabancı firmalar için her zaman zor bir pazar olmuştu ancak dünyanın en büyük 2. ekonomisi artık daha zorlu olacak.Çin'in herkes için ortak refah ile beraber modernleşmesi bütün ülkelerin ortak kalkınmasına giden geniş bir yol açacaktır.Tüm dünya için ortak refah,bütün ülkelerin kalkınmasını gerekli kılar.Aslında Xi Jinping'in ortak refah çağrısı,Çinli olan idareciler tarafından destek gören ve onların büyük çapta bireysel olarak kazandıkları kapitalist olan sektörün o derece kontrolden çıktığının ve Çin Komünist Partisinin elinde bulundurduğu kontrolünün devamlılığını tehdit etmesi ile ilgili olan bir nevi kabüldür. Xi Jinping ve Çinli idarecilerin sermayenin düzensiz bir şekilde genişlemesi diye ifade ettiğidir.Önceki yıllarda Çin hükümeti Zhejiang eyaletinde ortak refahı uygulamak amacı ile özel bir bölge kurdu ve bu bölge aynı zamanda Alibaba vb. gibi  birkaç internet firmasının genel merkezinin bulunduğu konum.Xi Jinping ortak refahı yayma planlarını belirtmesi ile Çin’in gelişen teknoloji milyarderleri grubu dahil olmak üzere zengin iş adamları üzerinde sert baskının habercisiydi.Ortak Refah politikasını başlatmasının iki sebebi var.Bu sebeplerden birincisi; Covid-19 pandemisinin tecrübesidir.Büyük çaptaki kapitalist ekonomilerde olduğu gibi, pandemi Çin’de genel kamuoyunda büyük derecede eşitsizliklerin olduğu anlaşıldı,yalnızca gelirde değil, aynı zamanda Covid-19 esnasında büyük karlar kazanmak milyarderler için yükselen servette,Çinlilerin çoğunluğu, özellik ile orta gelir kesimi sokağa çıkma yasağına,gelir kaybına ve artan yaşam maliyetleri ile karşılaştı.Çin’in milyarderleri için bireysel servetin payı,2019 yılında %7’den 2021 yılında ise GSYİH’nın %15 e yani 2 katına çıktı.Ortak Refah, hukukun üstünlüğü ve kuralların zengin-fakir ayrımı yapmadan geçerli olmasının gerekli olduğu kilit bir önemi elinde bulunduruyor.Pekin,siyasetin genişleyen servet açığını daraltmayı hedeflediği görüşünü savunuyor.Birçok kişi bunun, ele alınmadığı sürece Çin Komünist Parti’nin konumunu sabote olacak ciddi bir problem olduğu konusunda aynı düşüncede..Ülke içerisinde zamanla artan bir eşitsizlik egemen.Xi Jinping sosyalist olan köklere yaklaşmayı savunan radikal solcuların baskısı ile karşı karşıya olduğu ifade ediliyor.Çin hiçbir zaman dünyayı yönetmeyi ya da kimsenin gelişme hakkını elinden almayı planlamaz.Bunun yerine ortak kalkınma ve refah arayışı içindedir.

 

---KAYNAKÇA---

Uluslararası Politika Akademisi (UPA)

Wikipedia

Euronews

CNN

BBC

ANKASAM

Medya Scope 

Politik Yol

Rudaw

Green Europen Journal

China Daily