LİBERALİZM
Liberalizm kelimesi latince kelimedir.''Liber'' kelimesinden türetilmiştir.Liber kelimes 'Özgür',Liberalizm kelimesi ''özgürlük'' anlamına gelmektedir.Felsefik manasına bakıldığında herkese vicdan,inanç ve fikir özgürlüğü tanınmasının gerekliliğini savunan, özgür düşünceye bağlı olan bir dünya görüşüdür.Feodalizmin yıkımı ve kilisenin güç kaybetmesi ile liberalizm doğmuştur.Krallık rejimlerin yıkımı sonraları monarşiye bağlı yönetimlerin yerini çoğulcu olan demokrasiler almaya başladı.Halkın kendi kendini yönettiği demokratik ülkelerde fikir ve ifade özgürlüğü beraberinde birçok yeniliği beraberinde getirdi. Artık herkes düşüncelerini ifade etmekte tamamen özgürdü.Farklı fikirleri savunmakta olan yazarların yazdığı kitaplar ile birlikte bireycilik önem kazandı.Liberal olarak tanımı yapılmakta olan siyasal ve sivil hareketin,insanlık tarihinin başlangıcı itibarinden beri varlığını sürdürdüğünü söyleyenebilir ancak liberalizmin varlık ve biçim kazandığı öğreti olarak yaklaşık 350 yıl önce,Kuzey Avrupa’da ortaya çıkmıştır.Liberalizm Orta Avrupa’da,özellikle de Floransa’da, 1300 -1400’lü yıllar arasında ortaya çıkmış olan ve Rönesans’ta doruk seviyesine ulaşan hümanizmden etkilenmiştir.Bu ülkelerin yoğun ticaret faaliyetleri fikir alışverişine neden olmuş,bu da liberalizm düşüncesinin yayılmasına neden olmuştur.1688 İhtilali liberal doktrini için dönüm noktası olmuştur.İhtilal sonrası İngiltere’ye dönen John Locke,İnsan Zihni Üzerine Bir Deneme adlı eserini yayınlaşmıştır.Eserin içeriğinde bireysel olan özgürlükleri savunarak liberalizmin ana hatlarını ortaya koymuştur.Liberalizmin kökeni yakın tarihlidir; buna karşın modern olan batılı toplumlarda eski tarihlere kadar uzanmaktadır.Amerika’da 1776 tarihinde,Fransa’da 1789 tarihinde yapılan iki ihtilal,liberalizm akımı ardındaki araç görevindeki düşüncelerin bazılarını sadeleştirdi.Bu düşünceler; demokrasi,eşit haklar,insan hakları,devlet ve din arasındaki ayrım ve din özgürlüğüdür.19. yüzyıl,en başta sanayi devrimin meydana getirdiği yeni ekonomik ve sosyal koşullar ile yüzleşmek zorunda kalan liberalizmin değerlerinin yoğun biçimde sadeleştirildiği dönemdir.John Stuart Mill e benzer yazarlar;ifade özgürlüğü,kadın ve köle özgürlükleri gibi benzer konuları gündeme getiren liberalizm görüşüne katkılar sağladı.Sosyalist ile Komünist olan görüşler liberal görüşleri hassas duruma getirdi ve uyumlu siyasi gruplar ile bağlamaya zorladı.20. yüzyılda liberalizm,Ludwig von Mises ile John Maynard Keynes gibi yazarlar tarafından değişen ve gelişen ekonomik koşullara uyum sağlaması amacı ile tekrardan düzenlendi.Bu manada BM tarafından dünyaya yayılmakta olan siyaset ve hayat tarzı, pratikte liberal hayat tarzının başarısına ciddi katkı sağladı.Son zamanlarda liberalizm,kapitalizm krizinin ve globalleşmiş toplumların sorunlarına vurgu yapmak amacı ile kullanıldı.21. yüzyılda liberalizm, hâlâ siyasi liderleri ve bireyleri etkilemekte olan oldukça etkili bir görüştür.
-KAYNAKÇA-
Nedir.org
Felsefe.gen.tr
Wikipedia
Hürriyet
Leblebitozu
Yorumlar
Yorum Gönder