21 Mayıs 2023 Yazısı
THOMAS MIDGLEY
Dünya çok sayıda büyük felaketler gördü.Milyonlarca insanın ölümüne neden olan diktatörler,acımasız komutanlar,katiller... Ama bu saydıklarımdan hiçbiri Thomas Midgley kadar dünyaya zarar vermedi. 1889 senesinde ABD'nin Beaver Falls şehrinde dünyaya gelen Thomas Midgley çocukluk dönemi süresince kimya ve makine mühendisliğine ilgi duydu ve tıpkı babası gibi bilim adamı olma arzusu vardı.Ama bilimi yalnızca maddi kazanç vasıtası olarak görünce halen tesirinden kurtulamadığımız,dünyayı değiştiren çok sayıda büyük felakete neden oldu.1920 yılında buzdolabı üretimi yapan şirketler zarar ediyordu.Thomas Midgley bu sektör içerisinde para kazanma kuvvetini gördü ve bu alanda çalışmaya başladığı zaman, ısıyı emme özelliği olan kloroflorokarbon yani CFCs gazını ortaya çıkardı.Üretim maliyetinin düşük bir düzeyde olması ve kararlı yapısı sebebi ile bu gaz özellik ile soğuma sektörü içerisinde bir numara durumuna geldi.Deodorant,klima ve buzdolaplarında sık bir şekilde kullanılmaya başlayınca dünyada bu gazın nerede ise girmediği ev kalmadı.Buluşu için kimyasal endüstri birliği Thomas Midgley'e onur madalyası verdi ama insanlar şöyle bir durumu fark edecek ki,hızla yayılan bütün bu CFCs gazları yalnızca 10 sene içinde dünya atmosferinin koruyucu ozon tabakasının %4'lük kısmı ortadan kaldırdı ve yok etmeye sürmekteydi.Gazın kullanımı 50 sene ardından yani 1970'li senelerinde yasaklanmış olsa da tesirleri yalnız dünya atmosferini yok etmek ile yeterli kalmadı.Dünyada yaşayan tüm insanların solunum yolu ile vücutlarına da işlemişti.Ozon tabakasına ve dünya nüfusunun vücudunda açılan bu tahribatı onarmak,günümüzde bile mümkün değildir.1920'li senelerinde farklı bir keşif ile gündem olan Thomas Midgley tetraetil kurşunu (C8H20Pb) benzine dahil etmenin verimi ne derecede artırdığını keşfetti.Amerikan Kimya Cemiyeti bu keşfi için ona 1923 senesinde Nichols Madalyası verdi.Büyük çaptaki otomobil şirketleri daha güvenli yöntemler olmasına karşın düşük maliyet ve yüksek verim sebebi ile Thomas Midgley'in patentini kullanmayı tercih ettiler. Thomas Midgley bir tetraetil fabrikası kurdu.Thomas Midgley zengin olduğu esnada fabrikada çalışan işçilerde kurşun zehirlenmesi ve ölümler meydana gelmeye başlandı.Zehirlenen işçiler işten çıkarılması ile meydana gelen bu olaylar örtbas edildi.1923 senesinde zehirlenen Thomas Midgley olunca şöyle bir ifadede bulundu; Anladım ki ciğerlerim bir türlü etkilendi.Tüm işi bırakıp temiz hava almak mecburiyetindeyim..Bu ifadenin ardından Miami'ye gitti.Yalnız bütün dünyada otomotiv sektörü,Thomas Midgley ortaya çıkardığı bu zehrine milyon dolarlık yatırım yapmış,tüm araçlar tetraetil kurşun ile üretilmişti.Pazarlama kampanyalarının tamamı bu açıdan kurulmuştu.Tetraetil kurşunun sağlık kaynağı olduğu ile ilgili olan reklamları her yerdeydi.Artık tüm dünyada nerede ise tüm motorlu araçlar senelerce çevreye tetraetil kurşun zehri saçtı.Uluslararasıı tepkiler zamanla büyümeye başlamıştı.Thomas Midgley ise fabrikasını kurtarmak amacı ile basın toplantısı düzenledi ve tetraetil kurşun (C8H20Pb) kullanımının zararsız bir durumda olduğunu göstermek amacına eline bir miktar dökerek 1 dakika süresince bir kovanın içerisinde bulunan çeşitli kimyasalları soludu.Fabrikaları kapatılmaya başladı.Tetraetil kurşun bir defa Thomas Midgley'den dolayı insanlığın kanına karışmış olması nedeni ile günümüzde kalıtımsal olarak bize de bulaşmıştır ve vücudumuzda bulunan mevcut kurşun miktarı bir önceki yüzyılda yaşayan insanlara kıyas ile 625 kat daha fazladır.Bu yalnızca vücudumuza değil, psikolojimize de tesir etti.Kurşun,bir nörotoksindir.Yani sinir sistemini bozan bir maddedir.Kısa süreliğine yakalanmak bile zeka düzeyinde düşüşe ve asosyal tavır ve davranış yaygınlığında artışa neden olur.Thomas Midgley'in, tüm insanların ortalama IQ puanını,havaya salmış olduğu kurşun sebebi ile yaklaşık olarak 5 puan kadar düşürdüğü söylentisi vardır.Fordham Üniversitesi'nin yapmış olduğu araştırma ve analizlerde tetraetil kurşunun,insan kanına karışmaya başladığı senelerce çok sayıda ülkede kurşun miktarına bağlı olarak insanlığın işlemiş olduğu cinayet ve şiddet suçlarında ciddi derecede bir artış olduğu saptanmıştır.Georgetown Üniversitesi'nde çevre tarihçisi olan John McNeill; dünya tarihi içerisinde hiçbir canlı,çevreye ve canlılara karşı Thomas Midgley kadar zarar vermedi demiştir.Bir sebepten yatalak duruma gelen Thomas Midgley'in son buluşu yalnızca kendisine zarar verdi.Kendisini yatak da hareket ettirmek amacı ile modellediği makinenin makaraları kontrol dışına çıkmasıyla yalnız başına ozon tabakasını yok eden ve yine yalnız başına dünya nüfusunun hepsini zehirleyen Thomas Midgley'in boğazına takılmış ve onu boğarak öldürmüştür.Thomas Midgley'in kurşunlu benzinin keşfinin milyonlarca insanın hayatını kaybetmesinin kaza olduğu ile ilgili iddia olsa da gerek Thomas Midgley gerekse başta Ethyl Gasoline Corporation ve General Motors olmak üzere sanayi içerisinde olan bütün idare derecesi bu zehrin sağlığa ne seviyede zararlı olduğunu biliyorlardı.Eğer bilmedikleri şey ise benzine kurşun katılmaya başlamasının ardından tüm dünyada en başta zeka geriliği ve metal zehirlenmesi olmak üzere hepimize etki ettiğidir.Yani böyle bir duruma yalnızca kaza diye ifade etmek işe yaramazdır.Bununla da yetinmeyip ilk sanayi kloroflorokarbonu keşfetmesi ile ozon tabakasını delmiştir.Bu gaz günümüzde küresel ısınma sorununun yaşanmasına neden olan en büyük etmenler arasındadır.1 kg CFCs yani koloroflorokarbon gazının 70 000 kg ozonu yok etmesi gazın ne derecede zararlı olduğu anlamamız yönünden yeterlidir.Ozon tabakasına zarar vermekte olan CFC gazları,son 100 sene içerisinde buzdolabı,deodorant ve yangın söndürücülerde kullanılmaya başlandı,ancak tehlikeleri farkedildiği zaman hızlı bir şekilde yasaklandı.Yapılan araştırmalar sonucunda ozon tabakasında olan zayıf bir duruma gelen bahsi geçen insan kaynaklı olan uygulamalar dışında soğuk havayla bir bağlantı olduğu ortaya çıktı.Bilim insanları son senelerde kışların soğuk olduğu atmosfere zararlı klorin maddesinin yoğun olduğu ortamlarda aşırı derecede soğuk yaşanması durumunda farklı yerlerde benzer biçimde ciddi ozon kayıpları yaşanabileceğini ifade ediliyor.
Kloroflorokarbon: Daha çok buzdolaplarında,soğutucularda,klimalarda,spreylerde,plastik üretiminde ve yalıtım köpüklerinde kullanılan kimyasal gazdır.
Tetraetilkurşun: Benzinin oktan sayısını ayarlamak ve benzinli motorların vuruntu yapmasını engellemek amacı ile kullanılan kimyasal maddedir.
Nörotoksin: Sinir sisteminin görevini bozabilen bir zehirdir.
---KAYNAKÇA---
Wikipedia
Doğa Filozofu
İklim Haber
Maksat Bilgi
Lab Medya
Listelist
Marksist
Onedio
Britannica
İnteresting Engineering
Science History Institute
Chemistry World
Cambridge
Scihi
Lab News
Springer
Science Direct
Eco Online
Yorumlar
Yorum Gönder