16 Şubat 2023 Yazısı

 NAZİ ALMANYASINA DESTEK VEREN ŞİRKETLER

Günümüzde popüler olan çok sayıda şirketle veya marka ile savaş öncesi dönem ve savaşın meydana geldiği dönemlerde Nazilerle işbirliği içinde olmuş ve teknolojiye yön vermişti.Bazı şirketler ideolojik olarak Nazi hayranı,diğer şirketler ise elde edeceği paraya bakanlardı.İkinci Dünya Savaşı tarihin şu ana kadar görmüş olduğu en çok kaybın olduğu bir savaştı.İkinci Dünya Savaşı genel olarak galip ve mağlup olarak ayrılsa da tüm ülkelerde ciddi bir ekonomik krize sebep oldu.Kuşkusuz her ekonomik krizin mutlaka bazı kazananları olur.Bu kazananlar arasında savaş döneminde Nazi Almanyası ile iş birliği içerisinde olup büyük meblağlarda kazanç sağlayarak günümüzde halen büyük çapta olan şirketler yer alıyor.Adolf Hitler'i başta da olsa başarılı yapan,amacını elde etme konusunda oldukça önemli derece de destek sağlayan markalar dönemin Nazi Almanyası İktidarı ve Nazi Almanya devletine olağanüstü nitelikte olan bir teknoloji alt yapısı sağlamışlardı.Bu yazımda İkinci Dünya Savaşı dönemi içerisinde Nazi Almanyasıyla işbirliği yapıp kazandığı ekonomik gelir ile günümüzde bilinen marka ve şirketleri inceleyeceğiz. 

 

Hugo Boss

Ferdinand Hugo Boss, 1924 senesinde Hugo Boss isimli markasını kurmasından 7 senenin ardından Nazi partisine üye oldu.Adolf Hitler'in 1933 senesinde iktidar olmasından sonra 1945 yılının sonuna kadar Nazi Almanyası ordusunun üniformalarını yaptı.Tasarımları arasında SS'lerin yani SchutzStaffel'in Hitler gençliğinin ve Wehrmacht'a ait üniformalarda mevcuttu.

 

BMW 

BMW’nin kurucusu ve otomobil-kimya şirketi olan Günther Quandt Nazi partisine üyeliği vardı.Savaş döneminde Nazi rejimi adına silah-askeri donanım üreten firma fabrikalarında mevcut olan yaklaşık olarak 50.000 savaş tutuklusu ve toplama kamplarından gelen yahudi işçiler bulunuyordu.  

 

Coca-Cola 

1936 yılında Nazi propagandasının idaresi görevinde olan aynı zamanda Nazi Almanyası Hava Kuvvetleri Komutanı Hermann Göring'in yabancı markaların Almanya'ya girişini durdurması,Coca-Cola firmasını harekete geçirdi.Nazi rejimi ile anlaşma sağlayan Coca Cola, reklam afişlerinde kola içmekte olan bir Nazi gençliğinin ve gamalı haçın arka yüzünde Führer'in yanı Adolf Hitler'in fotoğrafının bulunmasını kabul etti.1941 senesinde Almanya Avrupa'da bulunan en büyük çaptaki pazar konumuna geldiği esnada ABD hükümeti markanın Almanya'ya olan satışları durdurma kararı aldı.Bunun üzerine Coca-Cola’nın Nazi Almanyası temsilcisi,Nazi gençliğine hitap eden yeni bir içeceği beraberinde getirdi.Bu içecek ise günümüzde hepimizin bildiği Fanta idi.

 

 Renault

 Renault'un kurucusu olan Fransız iş insanı olan Louis Renault'un sonu diğer patronlar gibi olmadı.Fransa’nın 1944 senesinde Nazi işgalinden kurtarılmasından sonra direnişçiler aracılığı ile düşmanla işbirliği içinde olması sebebi ile yakalanan Louis Renault Paris kentinin yakınlarında bulunan hapishaneye gönderildi ve 30 günün ardından hapishane de bulunan tutuklular tarafından öldürüldü.Renault'un mirasçıları konumunda olan kişiler Louis Renault'un Nazi Almanyasi ile işbirliği yaptıklarını inkar etselerde, mevcut arşivlerde Renault markasının Nazi Almanyasına kamyon ürettiği belirtiliyor.
 

Ford

Ford markasının kurucusu ABD'li sanayici olan Henry Ford, Nazilere en fazla destek veren iş adamları arasından biriydi.Adolf Hitler'e destek vermek amacı ile markanın Nazi Almanyasından elde ettiği kazancı Nazi Almanyası rejimine bağışlayan Henry Ford, Führer'in yani Adolf Hitler'in doğum günü için de 50.000 $ vermiştir.Henry Ford, Nazi Almanyası vatandaşı olmamasına rağmen Almanya Devlet Nişanını elde eden ilk kişidir. 

 

 IKEA 

İkinci Dünya Savaşı döneminde 20'li yaşlarında olan Feodor Ingvar Kamprad, İsveç de bulunan faşist gençlik hareketine üyeliği vardı ve Nazi rejiminin İsveç temsilcisi olan Per Engdahl'a hayranlık duyuyordı.IKEA, yakın bir tarihte "Kurucumuz, 70 sene öncesinde yaşananlardan dolayı defalarca kez özür dilemiştir.Geçmişte yaşanan olayların IKEA şirketinin faaliyetleri ile ilgisi yoktur" diye bir açıklama yapmıştır.

 

Volkswagen - Porsche

Adolf Hitler, iktidara gelmesinin ardından halkın arabasını üretme amacı ile Porsche isimli arabalarının yaratıcısı olan Ferdinand Porsche'yi yanına çağırır.Kendisinden böceğe benzer akıcı çizgileri bulunan bir araba üretmesi isteğinde bulunan Adolf Hitler'i dinleyen Ferdinand Porsche,  ana dilimize vosvos tabirini kullandığımız Volkswagen-Beetle yani Halkın Arabası-Böcek (1938-2019) isimli otomobillerini üretti.

 

Bayer 

Günümüzdeki en büyük ilaç üretim firmaları arasından biri olan Bayer eskiden Nazi Almanyasının gaz odalarında kullanmış oldukları Zyklon B gazının üreticisi IG Farben şirketinin bir alt kolu konumundaydı. Gaz üretimi dışında Ölüm Meleği isimli lakabı ile tanınan Nazi Dr. Josef Mengele'nin deneylerine desktek veren şirket IG Farben savaştan sonra Bayer firması tarafından satın alındı.

 

Siemens

Almanyanın büyük teknoloji şirketlerinden biri olan Siemens, İkinci Dünya Savaşı dönemi içerisinde toplama kamplarında buulunan yahudilerin toplu bir şekilde yakılmalarını sağlayan fırınlar üretti.

 

Krupp

Nazi Almanyasını silahlandırması ile İkinci Dünya Savaşı döneminin başlamasına neden olan en büyük silah üreticisi konumundadır.Adolf Hitler'in öncelikli finansörlerinin en başta gelmesinde önemli rol ve görevler oynamıştır.Seçimde galibiyeti elde eden Adolf Hitler’in ekonomik danışmanları arasından biri olmuştur.Adolf Hitler’in iktidarda kaldığı dönemin 1933 yılından 1946 yılına kadar ki süreçte kârını yaklaşık olarak %433 oranında arttırmıştır.

 

Mercedes-Benz

Daimler-Benz şirketinin birleşmesi ile ortaya çıkan tekelci şirket konumunda olan Mercedes-Benz firmasının patronlarının Nasyonal Sosyalizme olan sevgisi parti ile sınırlı kalmayıp aileleri tarafından da sevilmekteydi.Daimler-Benz fabrikası sahibi aile,özellikle Carl Benz’in eşi Bertha Benz tam bir Adolf Hitler hayranıydı.1930'lu senelerin sonları itibari ile Nazilere destek veren aile,rejimle yakın ilişkiler içerisindeydi.Adolf Hitler doğum gününde Bertha Benz’e özel doğum günü kutlama mesajı bile gönderirdi.Daimler Benz 1941 senesi itibari ile Nazi Almanyası için tanklar ve uçak motorları üretmeye başlamıştı.Naziler de toplama kamplarında bulunan tutsakları fabrikalar için seferber ediliyordu.1941 senesinde Daimler Benz fabrikalarında çalışmakta olan mevcut 14 600 işçinin yaklaşık olarak % 35’i tutsaklardan meydana geliyordu.Bu oranın 1944 yılında % 68’e ulaştığı belirtiliyor.

Lufthansa

1926 senesinde kurulan Deutsche Luft Hansa A.G. 1945 yılında Nazilerin mağlup edilmesine kadar yolcu uçağından savaş uçaklarına kadar her çeşit hizmeti veren bir kuruluştur.1945 yılında Nasyonal Sosyalist Almanya’nın yıkılması üzerine şirket 8 yıl devam edecek bir kapanma sürecine giriyor.Günümüzde firma halen faaliyetlerine devam ediyor.Merkezi Köln kentinde bulunan Lufthansa; 264 uçaklı filo kapasitesi ve 220 farklı güzergahı ile hizmetleri sürüyor.

Chase-Manhattan Bank

Bugün JP Morgan Chase ismi ile tanınan Chase Manhattan Bank'ın Nazi Almanya'sıyla problemli bir geçmişi var.Üçüncü Reich'ın meydana gelmesi esnasında Chase-Manhattan Nazi Almanyasına 20 milyon $ toplamalarına yardım ederek yardım etti.Dolar bozdurmak amaci ile bankanın yaklaşık olarak 500.000 $ kar ettiği bir komisyon.Chase'in kurucusu konumunda olan John Davison Rockefeller aracılığı ile kurulan Rockefeller Vakfı,soy ıslahı araştırmalarını finans etmesi ile Nazilere destek verdi.Chase, Yahudi hesapları ve Nazi rejiminden kaçan mültecileri hedef alarak Nazilere destek vermek için büyük bir çaba sarfetti.Sonuç olarak, Fransız Yahudilerinin hesapları donduruldu ve 1936-1941 seneleri aralığında kaçan Yahudilerin hesaplarından yaklaşık milyonlarca mark alındı.

Dow Kimyasal

Nazi savaş makinesinin kendi kaynaklarının bitmesi ile ilgili bir efsane var ise o zaman Dow Kimysal ile olan anlaşmaları ne kadar uluslararası işbirliğinin meydana geldiğini kanıtlıyor.Dow Kimya şirketi bazı dehşet verici işlere el attı ve Nazilere üretim malzemeleri sağladı.Hammaddeler ve teknoloji, Nazi savaş makinesine ve gayretlerine yardımcı oldu ve sahada olan galibiyetleri, Dow Kimyasal'ın desteği olmadan güçlü olamazdı.

 

Woolworth

Sınırlı miktarlarda da olsa ABD ve Nazi Almanyasında mal sattı.Yahudi katliamlarının farkına varılması esnasında Amerikalılar, Woolworth ürünlerinin satışını protesto etti,yalnız Alman vatandaşları bunu hakaret görerek kaldırmayı protesto etti.Woolworth Yahudi işçilerini işten çıkarması ile bu sorunla ilgili tutumlarını netleştirdi ve Reich tarafından fahri Aryan satıcıları ünvanı verildi.

General Elektrik

General Elektrik, ABD'de tanınan bir şirket olsa da Nazi Almanyasıyla bağlantılıdır.Almanya'nın imalat firması olan Krupp,General Elektrik ile olan yakın işbirliği içerisinde faaliyet göstererek Yahudi köle işçiliğini sömürdü ve söz konusu köle emeğini toplama kamplarında bulunan gaz odalarını inşa etmek amacı ile kullandı.ABD onları para cezasına çarptırsa da, kâr girişimlerini durdurmadı ve kâr marjları adına korkunç seviyede insanlık dışı olduğunu ortaya çıkardı.

 

Brown Brothers Harriman

1930'lu yılların başlarında Fritz Thyssen,Adolf Hitler'in iktidara gelmesini finanse etmek amacı ile kullandığı işletmeyi yönetiyordu.Brown Brothers Harriman,ABD operasyonlarının üssü olarak kullandığı yan şirketti.Bu gizli anlaşma özellikle dikkate değer zira Eski ABD Başkanlığı görevinde olan George Bush'un babası ve elbette eski Başkan George Wiliam Bush'un büyükbabası olan Prescott Bush'un Üçüncü Reich'ı desteklediği yönündeki iddiasının temelinin ayrılmaz bir parçasıydı.Brown Brothers Harriman şirketinin yönetim kurulundaydı ve 1942 yılında şirketin varlıkları federal hükümet tarafından ele geçirildi.Sonra bazı varlıkların Bush ailesinin servetinin bir parçası olarak alındığına dair şüpheler oldu.2003 senesinde başkanlık kampanyasının bir parçası olarak gün ışığına çıktı ve Bush ailesinin servetini Nazi faaliyetlerine borçlu olduğu izlenimini verdi.

 

Alcoa

İkinci Dünya Savaşı döneminde büyük miktarlarda alüminyum üretildi ve Nazi Almanya'sının buna ihtiyacı vardı.Günümüzün en büyük alüminyum üretici konumunda olan şirketlerden biri Alcoa,İkinci Dünya Savaşı esnasında kaynak üzerinde tek tekeli elinde bulunduruyordu ve o dönemin şartlarından iyi bir şekilde yararlandı.Savaştan önce Alcoa,Nazi Almanyasına yüksek miktarlarda alüminyumu yurt dışı satışlarında rolü vardı.

Kodak 

Kodak, Amerikanın düşmanlar ile ticaret yapma yasağı üzerine savaş dönemlerinde Almanya'dan ayrılmadı ve onlar ile olan alışverişine veya ticaretine devam etti bu işbirliği beraberinde bize Nazi Almanyasının yapmış olduğu katliamları belgeleme nedeni ile kullandığımız fotoğrafları sağlamış oldu. 

 
Associated Press

Dünyanın çoğu haber kuruluşu tarafından yoğun bir şekilde yararlanılan bir ABD haber ajansıdır.Yalnız onlar da 1930'lu yıllarda Naziler ile işbirliği içerisinde olan şirketler arasından biridir.Nazi Almanyası hükümeti çok sayıda uluslararası basın kuruluşuna baskı yapmasıyla onların kendi yasalarına uymak yönünde baskı altına aldı.Birçok uluslararası haber kuruluşu şartlarda Nazi Almanyasından çekildi yalnız Associated Press,kalan bütün Yahudi çalışanlarını görevden aldı.1935 senesinde Associated Press Almanya'da faaliyetine devam eden birkaç uluslararası haber kuruluşu arasından biriydi.Keystone ve Wide World Photos gibi İngiliz-ABD haber ajansları Nazi Almanyası hükümeti tarafından ülkede yasaklandı.Bununla beraber Associated Press,Nazileri yatıştırmaya yönelik gayretlerin sürmesi sebebi ile ülkede kaldı.Associated Press'in yapmış olduğu haberler Nazi propagandasına yardımcı oldu.

 

General Motors

Amerikanın en büyük otomobil firması olan General Motors’un sahip olduğu Opel,Adolf Hitler’in yapmış olduğu savaş planlarının farkındadır ve savaş ekonomisinden elde edeceği kârı da hisseder.1935 senesinde askeri sanayiye yönelir. 

 

IBM

IBM şirketi Nazilere Holokost’u meydana getirmek amacı ile bilgisayar teknolojisine gereksinim vardı ve ihtiyaçları olan ekipmanları IBM sağladı.Kesin çözüm bilgisayarsız yapılamazdı.IBM şirketi delikli kart ve veri yönetimi teknolojisinde lider bir konumdaydı ve Almanya Dehomag isimli bir yan şirket de vardı.Nazi hükümeti Dehomag şirketi ile uluslararası bir nüfus sayımı yapılması amacı ile bir anlaşma yaptı.Böylelikle Yahudiler,Çingeneler vb.gibi istenmeyen unsurlar tespit edildi.O dönemlerde kullanılan bilgisayar kartlarını,kart delme-sıralama sistemlerini Nazi Almanyasına IBM şirketi sattı.Böylelikle imha edilmesi gereken kişiler belirlendi ve kamplara yönlendirildi.

 

 

 

---KAYNAKÇA---

Wikipedia

Listelist

Webtekno

Pazarlamasyon

Ahval News

Medya Scobe

Onedio

History Defined

Washington Post

ADL

Forbes

The Holocaust Explained 

BBC

CNN

The Economist