20 Ekim 2023 Yazısı

Tek Kuşak Tek Yol Projesi

Kuşak ve Yol Projesi,Çin'in liderliğinde başlatılan bir küresel altyapı ve ticaret inisiyatifi olan Kuşak ve Yol İnisiyatifi'nin kısa ismidir.Bu proje,Çin'in Asya'dan Avrupa'ya kadar uzanan kara ve deniz ticaret güzergahlarına yatırım yapmayı amaçlar.İki ana bileşeni bulunmaktadır; İpek Yolu Ekonomik Kuşağı (kara yolları) ve Deniz İpek Yolu (deniz yolları).Proje,altyapı geliştirmeyi,ticareti artırmayı ve ülkeler arasındaki işbirliğini teşvik etmeyi hedefler.

a) İpek Yolu Ekonomik Kuşağı

İpek Yolu Ekonomik Kuşağı,Çin'in Kuşak ve Yol İnisiyatifi'nin bir parçası olarak oluşturulan bir kara yolu ağıdır.Bu ekonomik kuşak,Çin'den başlayarak Asya,Orta Doğu,Avrupa ve Afrika'nın çeşitli bölgelerini bir araya getiren bir ticaret ve altyapı ağı oluşturmayı hedefler.İpek Yolu Ekonomik Kuşağı,Çin'in Asya'dan Avrupa'ya uzanan kara ticaretini geliştirmeyi amaçlayan bir büyük altyapı ve ekonomik inisiyatiftir.Ancak,bu projenin finansmanı,çevresel etkileri ve coğrafi zorlukları gibi bazı sorunlar ve eleştiriler de beraberinde getirmiştir.Bu neden ile proje hem büyük fırsatlar sunan hem de bazı zorluklar ile karşılaşan karmaşık girişimdir.

b) Deniz İpek Yolu

Deniz İpek Yolu,Kuşak ve Yol İnisiyatifi'nin bir parçası olarak geliştirilen ve deniz ticaretini kolaylaştırmayı amaçlayan bir uluslararası altyapı projesidir.Bu proje,Çin'den başlayarak Güneydoğu Asya,Güney Asya,Afrika ve Avrupa arasında deniz yolu bağlantılarını güçlendirmeyi hedefler.Özellikle deniz taşımacılığının önemli olduğu bölgelerde büyük bir etki yaratmayı hedefler.Bu proje,uluslararası ticareti kolaylaştırarak ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi amaçlar.Ancak,bazı çevresel endişeler ve güvenlik konuları gibi zorluklar da bu projeyle ilişkilendirilmiştir.Bu nedenle,Deniz İpek Yolu,çeşitli tartışmalar ve analizlerle değerlendirilmeye devam etmektedir.

Kuşak Yol Projesinin Amaçları

Çin Halk Cumhuriyeti tarafından başlatılan ve dünya genelinde büyük bir etkiye sahip olan kapsamlı bir küresel altyapı ve ekonomik işbirliği inisiyatifidir.İnisiyatifin temel amaçları ve hedefleri şu şekildedir;

1.Ticaretin Artırılması

Kuşak ve Yol Projesi,ülkeler arasındaki ticareti artırmayı amaçlar.Bu,farklı coğrafyalardaki ülkeler arasında daha fazla mal ve hizmetin akmasını kolaylaştırmak amacı ile altyapıyı güçlendirmeyi içerir.Kara yolları,demiryolu hatları ve deniz yolları gibi ulaşım ağlarının geliştirilmesi,daha hızlı ve düşük maliyetli taşımacılığı destekler.Sınır kapılarının modernizasyonu ve gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi,ticaretin akışını hızlandırır.

2.Altyapı Yatırımları

Proje, altyapı yatırımlarını teşvik eder.Bu,yeni limanlar,demiryolu hatları,enerji tesisleri,iletişim ağları ve diğer altyapı projelerinin inşasını içerir.Eski altyapının yenilenmesi ve yeni altyapının inşa edilmesi,bölgeler arası bağlantıları güçlendirir.Altyapı projeleri,iş fırsatları yaratır ve ekonomik büyümeyi teşvik eder.

3.Enerji ve Kaynak Temini

Enerji kaynaklarının ve hammaddelerin taşınmasını kolay bir duruma getirmeyi amaçlar.Enerji boru hatları,petrol ve doğalgaz taşıma projeleri gibi enerji taşımacılığına yönelik altyapı yatırımlarını içerir.Hammaddelerin taşınması,üretim süreçlerini destekler ve ekonomik büyümeye katkı sağlar.

4.İşbirliği ve Diplomasi

Kuşak ve Yol Projesi,katılan ülkeler arasında işbirliği ve diplomatik ilişkileri güçlendirir.Ortak projeler,ekonomik bağlantılar ve ticaret anlaşmaları,ülkeler arasındaki işbirliğini artırır.Diplomatik ilişkilerin güçlenmesi,bölgesel olan istikrarı teşvik eder.

5.Bölgesel Kalkınma

İnisiyatif,katılan bölgelerin ekonomik kalkınmasını teşvik eder.Yatırımlar,yerel ekonomilere katkı sağlar ve iş fırsatları yaratır.Altyapı projeleri,bölgesel kalkınma ve gelir eşitsizliğinin azaltılması için önemlidir.

6.Sosyal ve Kültürel Etkileşim

Proje, farklı kültürler arasındaki etkileşimi teşvik eder.İnsanlar ve topluluklar arasında daha fazla sosyal ve kültürel bağ kurmayı amaçlar.Eğitim, turizm ve kültürel etkinlikler gibi alanlarda işbirliğini teşvik eder.

7.Sürdürülebilirlik

Kuşak ve Yol Projesi, sürdürülebilirlik ilkesine odaklanır.Altyapı projelerinin çevresel etkileri dikkate alınır ve çevresel standartlara uygun olarak yapılır.Sürdürülebilir kalkınma hedefleri gözetilir ve yeşil teknolojiler teşvik edilir.

8.Çoklu Ülke İşbirliği

Proje,birçok ülkenin katılımını gerektirir ve bu nedenle çoklu ülke işbirliği anlaşmalarını içerir.Ekonomik ve siyasi işbirliği güçlenir.İşbirliği,uluslararası sorunların çözümüne katkı sağlar.

9.Küresel Ekonomik İstikrar

Proje,küresel ekonomik istikrarı teşvik etmeyi amaçlar.Ülkeler arası işbirliği,ekonomik krizlere karşı daha dayanıklı bir dünya ekonomisi yaratmayı hedefler.Küresel ekonominin dengelenmesine katkı sağlar.

Sonuç olarak; Kuşak ve Yol Projesi,geniş ve kapsamlı hedefleri elinde bulunduran bir inisiyatiftir ve dünya genelinde büyük bir etkiye sahiptir.Ancak,finansman,çevresel etkiler ve güvenlik gibi konularda tartışmaları da beraberinde getirmiştir.Bu neden ile projenin ilerleyişi ve etkileri yakından takip edilmektedir.

Proje Kapsamı Alanındaki Ülkeler

Proje kapsamında toplam 65 ülke yer almaktadır.Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Doğu Asya: Çin ve Moğolistan
• Güneydoğu Asya: Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland, Timor-Leste, Vietnam
• Orta Asya: Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan
• Ortadoğu ve Kuzey Afrika: Bahreyn, Mısır, Irak, İran, İsrail, Ürdün, Lübnan, Umman, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri

• Güney Asya: Afganistan, Bangladeş, Bhutan, Hindistan, Maldivler, Nepal ve Pakistan
• Avrupa: Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya,Bosna-Hersek,Bulgaristan,Hırvatistan,Çek Cumhuriyeti,Estonya,Macaristan,Letonya,Litvanya,Makedonya,Moldova,Karadağ,Polonya,Romanya,Rusya Federasyonu,Sırbistan,Slovakya,Slovenya,Türkiye ve Ukrayna
• Afrika: Cezayir, Cibuti, Mısır, Eritre, Etiyopya, Kenya, Madagaskar, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Ruanda, Somali, Güney Afrika, Sudan, Tanzanya, Tunus, Uganda ve Zambiya

Tarihi

2013 senesinde Çin Devlet Başkanlığı görevinde olan Şi Jinping'in Kazakistan ve Endonezya ziyaretlerindeki konuşmalarında ilk kez gündeme gelen projenin 2014 yılında kara ve deniz yolu güzergahları belirlenmiştir.Başlangıç da Tek Kuşak Tek Yol olarak sunulan projedeki "kuşak" İpek Yolu Ekonomik Kuşağı bağlamında Çin'den başlayıp Avrupa'ya uzanan kara ve demiryolu bağlantılarını ve altyapı projelerini, yol ise 21. yüzyıl Deniz İpek Yolu bağlamındaki Güney Çin Denizinden başlayıp Akdeniz'e uzanan deniz ticaret yollarını ve limanlarını içermektedir.2016 yılında projenin adı Tek Kuşak,Tek Yol'daki "tek" vurgusunun yerine daha kapsayıcı olması hedeflenerek "Kuşak ve Yol Girişimi" olarak değiştirilmiştir.Ticareti artırma,ekonomik büyümeyi destekleme ve bölgesel bağlantıları derinleştirmeyi amaçlayan bu proje,Şi Jinping dönemi dış politikasının temel taşları arasından birini oluşturmaktadır ve 2017 yılında Çin anayasasına eklenmiştir.Mayıs 2017'de Çin,Bir Kuşak,Bir Yol Forumunu düzenledi.Bu forum,dünya liderlerini ve iş dünyasının temsilcilerini bir araya getirdi ve projenin daha fazla işbirliği ve yatırım çekme amacı taşıdı.Forum,projenin uluslararası boyutunu vurguladı.

---KAYNAKÇA---

Wikipedia

BBC

Euronews

İktibas Dergisi

İMMİD

Bir Kuşak Bir Yol Projesi /Dr. Serdar Yılmaz

Economist

CNN

Chatham House

VOA

AP News

Financial Times

The Guardian

Xinhuanet

Brigc

Danıştay Bilgi Bürosu/Çin

CMS Law

China Daily