23 Ağustos 2021 Yazısı

 AFGANİSTAN 

İlk defa Taliban,Çin'de üst düzey görüşme meydana geldi.Bu görüşme de Taliban ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya geldi.Taliban, örgüt aklı düzeyinden zamanla stratejik politika uygulayabilen devlet zihniyetine geçmeye başladı.Taliban sözcüsü konumunda olan Süheyl Şahin: "Çin,ekonomisi ve kapasitesi ile büyük bir ülke konumunda.Afganistan'ın yeniden kurulmasın büyük rol oynayabilir" dedi.Taliban bunlar ile devlet zihniyeti meydana getirip hızla devlet politikası inşa etmeye çalışıyor.Çin,Afganistan'da bulunan özellik ile lityum maddesi gibi yaklaşık olarak 3 trilyon $ lık rezervi olan madenleri elde etme gibi bir arzusu bulunmakta.Bu neden ile de Çin Taliban'ın yönetimi tamamı ile ele geçirmesi hallerine karşı Taliban ile anlaşma niyetinde.Maden çıkarma işi Çinli olan bazı firmalara verilmişti.Çin'in bir takım kaygıları var.Taliban, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi sınırında bulunan Badakhshan eyaletini ele geçirdi.Bu, Afganistan Çin sınırında bulunan Wakhan koridorundan Doğu Türkistan'a yardım gitmesini sağlamaktadır.Çin oldukça kaygılı.Daha önceki zamanlarda İslami olan direnişçiler bu koridordan girmişti.Şunu unutmayın..Afganistan'da bulunan zengin olan lityum maddesi,doğalgaz ve uranyum yataklarının çıkarılıp işletmesinin hangi yetkili firma veya kişiye verildiğini anlarsanız tüm anlaşmaları,görüşmeleri ve bağlantıları çözersiniz.Türkiye hızla Afganistan'da olmalıdır. Afgan yönetim konumunda kim olduğu veya kimlerin olduğu farketmez.Şirketsel,ekonomi,enerji,eğitim ve askeri kurum ve kuruluşları ile beraber Türkiye-Çin, Rusya,Almanya ve ABD firmalarından önce büyük bir hız ile Afganistan'da yeralmalı.Tarihi geçmişten gelen bağlar da buna oldukça uygun.İdeolojik bir düşünce ile düşünmemeli.İçeride Taliban bahanesi ile Türkiye Afganistan'dan uzak tutulmak istenmekte..Bu yanlış bir ifade.Almanya bile otomobil sanayisi için Afganistan da bulunan  lityum maddesinin peşinde.Lityum maddesi akıllı telefon ve elektrikli olan otomobillerde kullanılan şarj edilebilir bataryaların önemli olan bir bileşeni.Afganistan'da bulunan 3 trilyon $ lık lityum maddesi için ciddi manada bir mücadele var.Taliban da durumu kullanıyor.Çin için kuşak yol projesi önemli bir projedir.Taliban'ın egemen olduğu Afganistan,Çin'in kuşak yol projesini sekteye uğratabilir.ABD Çin'i engellemek amacı ile de Taliban'a bilinçli bir şekilde yol vermiş olabilir.Böyle bir durum ile beraber geçmiş zamanlarda Rusya'yı engellemek amacı ile Taliban'a destek sağlamıştır.Tabi bu da bir ihtimal.Afganistan’ın özellik ile kuzey tarafında bulunan doğalgaz rezervleri yönünden oldukça zengindir.Rusya bu doğalgaz rezervini elde etme arzusu vardı ama elde edemedi.Rusya Afganistandaki doğalgazı kontrol etmek istiyor.ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre Afganistan’ın doğalgaz rezervi yaklaşık 5 trilyon m3'tür.Kısaca şunu diyebilirim ki bölgede ciddi ve zorlu bir satranç oynanmakta.Bu satranç öyle bir satrançtır ki taşların hareket edeceği yönler oldukça kısıtlı.Bölgede gelişen olayları daha iyi anlamak için maden ve silah fırmalarını takip edin.Bir güç kaosa oynuyor. Hem de sinsi bir şekilde.Bu,devletlerden üst  olabilen bir güç.Kaosa oynayan güç ise dünyanın farklı bölgelerinde iktidarı olmayan,istikrarsız  devlet otoritesinin hakim olmadığı bölgeler istiyor.Her çeşit kayıtdışı olan iş yapabilmek ve devletleri dengeleme amacı için.Afganistan bunun için seçilmiş bir bölge konumunda da olabilir. Kaoslu olan bölgeden denge kurmaya çalışıyorlar.Hiç bir şey göründüğü gibi değil.Şirketleri,politik aktörleri ve devlet politikalarını iyi bir biçimde takip edin.

--KAYNAKÇA--

Wikipedia

Fikirturu

perspektif.online

euronews

haberdar.com

BBC

dw.com