20 Temmuz 2021 Yazısı

 EKOLOJİZM

Çevrecilik veya yeşil siyaset olarak da bilinmektedir.Kökeni fransızca dilinden gelmektedir.Olgulara bütünsel olarak ve merkezi doğa olan bir bakış açısı ile yaklaşan düşünce akımıdır.Bu akımın temel hareket noktası; toplumsal ve siyasi yaşamı mümkün kılan doğal bir dünyanın, insanların faaliyetlerinden dolayı zarara uğradığı gerçeğidir.Bu düşünce akımına göre doğada olan bütün canlıların yaşamlarını devam ettirmelerini mümkün kılan ekolojik denge, kendi kendini üreten ve yeniden düzenleyebilen doğal mekanızmadır.Ekolojizm akımı ekolojik dengenin insan müdahalesi ile bozulduğu hipotezi ile biçimlenir ve Dünyadaki hayatın bu şekilde sürdüremeyeceğini savunur.

Ekoloji-Ekolojizm

İlk defa Alman bir biyolog olan Ernst Haeckel ekoloji kavramını kullanmıştır.Bu kavram yunan dilinde oikos yani yurt-yaşanılan yer ve logia kelimesi yani bilim  kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir.Organizmaların çevreleri ile ilgili olan ilişkilerini inceleyen ve biyolojinin bir alt dalı olarak ortaya çıkan ekoloji bilimi, canlıların bulundukları ortam ile karşılıklı olan etkileşimlerini ifade eder.Ekolojizm ise özellik ile  20. yüzyılın ikinci yarısı itibari ile yeni toplumsal olan hareketlerin meydana gelmesi ile beraber ekoloji biliminin siyasi bir görüşe evrilmesi ile oluşan ideolojik yaklaşımdır.Bağlam olarak ortaklığı bulunan çeşitli toplumsal olan hareketler ile aynı seviyede ilerleyen ekolojizm,ekolojik barış, kadının toplumsal hayattaki rol ve görevi, eşitlik vb. gibi çağdaş olan sosyolojik ve felsefi sorunlarla da bağlantılıdır.Bir tanımlama yapacak olursak; ekolojizm kısaca şu şekilde ifade edilebilir; Ekolojik kavramların ve önceliklerin siyasi ve ahlaki hususlarda uygulanmasına dayanan felsefe ve ideoloji.

İdeoloji mi ?

Siyasi olan ideolojiler çevre ile ilgili konuları kapsaması ile çevreyi ideoloji haline getirirler.Bu manada marksizim,liberalizm gibi düşünce akımlarının genel olan yaklaşık yöntemlerinden yola çıkılması ile çevre problemi ele alınmakta, güncel olan çevre problemlerinin kaynakları ile ilgili nedensellik ilişkileri kurulmakta ve problemin de çözüm yöntemlerini gösteren felsefi, dinsel ve siyasi düşünce setleri geliştirilmekte ve siyasi araçlar da üretmektedir.

Siyasi Boyutu

 

Ekolojizm, ekolojik hareketin toplumsal boyut kazanmış durumudur.Ekolojik hareketler; 1900'lü senelerin 2. yarısı itibari ile ortaya çıkmış ve çevre ile ilgili problemlere eğilmeye başlamıştır.Sanayileşmenin ardından sanayi toplumlarının sonsuz olan tüketim zihniyeti ekolojik bir krize neden olmuştur.Ekolojizm; insan-doğa ilişkisini sorunsallaştırıp insanın doğada yol açtığı zararların doğayı sonsuz olan bir kaynak olarak görme algısını değiştirmek amacı ile çözümler oluşturmaya çalışmıştır.Gaia Teorisi evrenin sonsuz onarma gücünü elinde bulundurduğu iddiasına rağmen, George Perkins Marsh, insanlığın açgözlü olmasından yıkıcı olan faaliyetlerinin doğanın onarıcı yönünü aşacağını savunur.Greenpeace, Friends of the Earth,Worldwide Fund for Nature vb. gibi sivil kuruluşlarla beraber 1973'te İngiltere'de kurulan Ekoloji Partisi,1983'te Almanyada kurulan Yeşiller Partisi ile siyasi arenada bulunmuşlardır.Doğaya Geri Dönüş sloganı ile ekolojistlerin işlediği çevre konusu 1972 senesinde Stockholm Konferansı ile beraber ilgilinin arttığı görülmektedir. Bu tarih sonrasında 1985 yılında Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi, 1987 yılında Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü, 1997 yılında Kyoto Protokolü ,2015 yılında ise  Paris Anlaşması kabul edilmiştir. Uluslararası manasında antlaşmalar veya sözleşmeler kabul edilmişse de Birleşmiş Milletler tarafından Ekim 2015 de  yayımlanmış olan İklim Bağlantılı Doğal Afetlerin İnsani Maliyeti adlı raporda, 20 senede kayıt altına alınan 6,457 doğal afetin %90’ı sel, fırtına, sıcak hava dalgası, kuraklık ve diğer aşırı iklim hareketlerinden kaynaklanmış; 1995 senesi itibari ile aşırı iklim hareketleri kaynaklı afetler nedeni ile 606 000 kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık olarak 4,1 milyar insan bu olaylardan etkilenmiştir.

-KAYNAKÇA-

Wikipedia

websitem.karatekin.edu.tr/Siyasal Ekoloji

Tarihi Çevir

Stratejik Ortak

Politika Okulu

Ekolojik Hareketin Tarihsel Kökleri ve Bugünü-Ender Eren