8 Ekim 2021 Yazısı

 

 Islahat Fermanı’nın (18 Şubat 1856) ilan edildiği yıl içerisinde Rus bir ressam olan İvan Ayvazovski İstanbul’da bulunuyordu.Bu esnada manzaradan oldukça hayran bırakacak bir duruma gelecek ki günbatımı tablosunu çizmesi ile 1856 senesinin sıradan bir akşamı böylelikle ölümsüz oldu.Nazlı hilal, Ortaköy Camii'nin yanından boğazı selamlıyor,Osmanoğulları kürek çekiyor, kadınlar sandal bekliyor ve Suriyeliler ise boğaz kenarında nargile sefası yapıyor.Osmanlı İmparatorluğunun son yüzyılının şekillendiği yıl Islahat senesidir.İslam hukukuna aykırı olmasına rağmen ilk kez gayrimüslimler ile müslümanlar eşit olarak kabul edilmişti.Tabi bu durumu osmanlılar kendi istekleri doğrultusunda yapmadı,asırlardır süren gerileşmenin bir sonucu da denilebilir.Batı karşısında boyun eğme mecburiyetinde kaldı.Yalnızca bu eşitliğe en çok rum kesimi kızdı.Bu kızgınlıklarının nedenine bakacak olursak da ortodokslar asırlar boyunca muhafazakar ve koyu hristiyanlardır.Osmanlılar asırlar boyunca Rumların hamiliğini yapmış ve dinlerini cizye (Müslüman olan devletlerde Müslüman olmayan vatandaşlardan alınmakta olan bir vergi) ödemeleri koşulu ile istediği gibi yaşanm sürmelerine izin vermiştir.Ancak toplum içerisinde bir hiyerarşi olacaktır.Çünkü Osmanlı Devleti, Bizans zihniyetinin İslami olan bir bakış açısı ile yorumlanmasıdır.Bu hiyerarşi içerisinde Müslümanlar,Ortodokslar,Ermeniler ve Yahudiler olması ile beraber toplumsal olan bir piramit oluşmuştur.Osmanlı Devletinin toplum yapısını kavramak oldukça karışıktır.İlk ilmî olan Türkçüler arasından biri olan Ahmet Vefik Paşa da esasen müslüman Rumlardandır.Rumlar iyi bir konuma sahiplerdi.Konuya tekrar dönersek Islahat’a en çok rumlar kızdı.Çünkü koyu bir muhafazakar Hristiyan olmaları nedeni ile yahudi olanlardan haz etmiyorlardı.İznik Piskoposu ferman yayınlandığı zaman “Allah verede yerinde kalsa” diye hayıflanıyor ve Rum kesim “Biz müslümanların üstünlüğüne razıydık, Devlet bizi yahudiyle eşit etti” demesi ile üzüntüsünü belirtiyordu.Ama son kaçınılmaz bir durumdu.Müslümanlar bu eşitliğin neler getireceğini kısa sürede algılayamadılar.Bir süre sonra da imparatorluklarını yıkılmış olarak buldular.

---KAYNAKÇA---

Beyaz Tarih

Wikipedia

Listelist