14 Mayıs 2022 Yazısı

Matematikçi olan Solomon Lefschetz Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı olan anne ve babanın çocuğu olması ile 1884 yılında doğmuştur.Doğumundan sonra ailesi Fransa'ya göç etmiştir. 1905 yılında mezun olduğu École Centrale Paris de elektrik mühendisliği lisans eğitimi almıştır.Fransa vatandaşı olmaması sebebi ile akademik bir iş bulmasının kolay olmayacağı fikrinden aynı sene içerisinde 21 yaşındayken Amerikaya göç etmiştir.Elektrik mühendisi olarak Baldwin Locomotive ve Westinghouse Electric Company isimli bir şirkette çalışmıştır.1907 yılında çalıştığı Westinghouse Electric Company de labaratuvar kazasından dolayı iki elini de kaybetmiştir.Labaratuvar kazası onu derin bir depresyona sürüklemiştir.Ardından matematikçi olmaya karar vermiştir.1911 yılında Clark University in Worcester dan doktorasını almıştır.Bir süre geçici olarak University of Nebraska'da çalışmış, sonrasında 1923 yılında pröfesör olana kadar University of Kansas da akademik kariyerini sürdürmüştür.1924 yılında James Alexander'ın önerisiyle Princeton University'e geçici ziyarette bulunmuştur.Geçici ziyaret sonucu ve öncesinde göstermiş olduğu başarılı olan topoloji kuramlarından dolayı 1925 yılında Princeton University tarafından kalıcı olan bir statü teklif edilmiş ve Solomon Lefschetz bunu kabul etmiştir.Solomon Lefschetz cebirsel topoloji, cebirsel geometri ve dinamik modellerinin gelişiminde önemli katkılarda bulunmuştur.Özellik ile sabit nokta kuramları ve hiper düzlem kuramları ile alakalı çalışmaları bu alanları etkilemiştir.Ellerini kaybetmesi nedeni ile kendisine hareketsiz olan protezler yapılmıştır.Kendisine yapılan bu hareketsiz protezlerin el kısmında eldivenler yeralmaktadır.Anlatılana göre Solomon Lefschetz sağ protezine sabahları bir tebeşir sıkıştırmasını insanlardan ister,bittiği zaman ise yine aynı şekilde istekte bulunuyormuş.Annals of Mathematics isimli dergisinin dünyadaki saygın yerini almasının önemli etki eden faktörler biri de Solomon Lefshetz'in 1928 yılından 1958 yılına kadar ki sürece kadar derginin editörlüğünü görevini yapmasıdır.1935 ile 1936 seneleri arasında Amerikan Mathematical Society'nin başkanlık görevini yürütmüştür.Bununla da beraber 1945 yılında ilk Meksika gezisinin ardından ülkeyi sık sık ziyaret etmeyi sürdürmüş, Meksika'da matematiğin gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş ve çok sayıda Meksika'lı olan öğrenciye hocalık yapmıştır.

--- KAYNAKÇA---

Mathematical Apocrypha

Wikipedia

Tr.frwiki

Listelist